Definicja Budowa i praca serca

Co to jest: Kluczowym motorem ruchu krwi jest serce. To jest narząd jamisty, zbudowany raczej z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej sercowej. Ściana serca złożona jest z trzech warstw: wsierdzia, utworzonego raczej poprzez nabłonek leżący na łącznotkankowej błonie, śródsierdzia zbudowanego poprzez mięsień sercowy i łącznotkankowego nasierdzia. Na zewnątrz serce otacza worek osierdziowy. Mięśniowa ściana każdej części serca jest w różnym stopniu rozwinięta. Najgrubsze i najmocniejsze są ściany komory lewej, które wykonują największą pracę tłoczenia krwi. Najcieńsza jest warstwa mięśniowa w przedsionkach. Serce człowieka, podobnie jak wszystkich ssaków, złożona jest z dwóch przedsionków – prawego i lewego – i dwóch komór – prawej i lewej. Pomiędzy przedsionkami a komorami są zastawki. Dwudzielna zastawka przedsionkowokomorowa znajduje się pomiędzy lewym przedsionkiem a lewą komorą, trójdzielna zastawka przedsionkowo-komorowa pomiędzy prawym przedsionkiem a prawą komorą. Zastawki znajdują się także na granicy komór i wychodzących z nich tętnic. Serce jest bogato unaczynione przez własny mechanizm naczyń wieńcowych, bo wymaga ciągłego i obfitego dostarczania substancji odżywczych i tlenu. Włókna mięśnia sercowego połączone za pośrednictwem licznych odgałęzień tworzą jedną całość czynnościową, dzięki czemu bodźce skurczowe rozprzestrzeniają się po całym sercu. Czynność serca polega na rytmicznych, naprzemiennie występujących skurczach i rozkurczach. Etap skurczu rozpoczyna się skurczem przedsionków, które wyrzucają krew do rozkurczonych w tym czasie komór. Krew wtłoczona do komór zamyka zastawki przedsionkowo-komorowe. W czasie skurczu komór krew zostaje wtłoczona do odpowiedniej tętnicy (do aorty z lewej komory, tętnicy płucnej z prawej komory). Cofaniu się krwi zapobiegają zastawki. Po bardzo krótkiej przerwie cykl pracy serca rozpoczyna się na nowo. Pracę serca cechuje automatyzm, związany z istnieniem własnego układu przewodzącego serca, który ma umiejętność generowania i przewodzenia bodźców skurczowych. Zbudowany jest ze zmodyfikowanych komórek mięśniowych (włókien Purkimego).Tworzą one węzeł zatokowo-przedsionkowy, będący kluczowym rozrusznikiem serca (przy ujściu żył do prawego przedsionka), węzeł przedsionkowo-komorowy (w przegrodzie międzyprzedsionkowej) i pęczek przedsionkowo-komorowy (Hisa), który w ścianach komór rozgałęzia się na włókna mięśniowe przewodzące. Aktywność elektryczną serca można zarejestrować w formie elektrokardiogramu (EKG). Zmiany ciśnienia krwi będące rezultatem rytmu pracy serca, które przemieszczają się wzdłuż tętnic, są wyczuwalne i określane mianem tętna. Poprawna wartość ciśnienia skurczowego w warunkach spoczynku (w tętnicy ramieniowej) wynosi 120 mm Hg, a rozkurczowego 80 mm Hg. Nieprawidłowości w pracy serca powodują zmiany wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Przy nadciśnieniu tętniczym ciśnienie skurczowe przekracza wartość 150 mm Hg, a rozkurczowe jest wyższe od 100 mm Hg. Zapamiętaj Cechy mięśnia sercowego: – pobudliwy, – kurczy się rytmicznie, – obdarzony automatyzmem, – zdolny do wykonywania pracy poprzez całe życie, – przystosowany do odpoczywania tylko pomiędzy skurczami, – niezdolny do skurczu tężcowego, – bardzo wrażliwy na niedotlenienie, niedokrwienie, skład jonowy płynów odżywczych.