Definicja Gady

Co to jest: Gady są kręgowcami typowo lądowymi. Tylko wybrane wtórnie przystosowały się do życia w wodzie. Są zmiennocieplne. Należą do owodniowców. Ciało gadów pokrywa zrogowaciały naskórek. Jego produktem u węży i jaszczurek są łuski. Tworzą one ciągłą warstwę, zrzucaną w czasie linienia. U krokodyli i żółwi w skórze właściwej występują skostnienia skórne, które tworzą tarczki kostne. U żółwi zrośnięte i pokryte płytkami rogowymi tarczki budują pancerz. Skóra jest sucha, bo brak w niej gruczołów. Szkielet cechuje mocne skostnienie. Czaszka jest ruchoma dzięki połączeniu z kręgosłupem dzięki jednego kłykcia potylicznego i dwóch pierwszych kręgów kręgosłupa, tak zwany dźwigacza i obrotnika. U węży kości górnej szczęki, podniebienia i żuchwy połączone są ruchomo wiązadłami i mięśniami, co umożliwia połykanie bardzo dużej zdobyczy. Kręgosłup o dużej ruchliwości dzieli się na odcinek szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy i ogonowy. Występuje klatka piersiowa, utworzona poprzez żebra i mostek. Kości pasów barkowego i miednicznego są silnie rozwinięte. Kości podudzia i przedramienia nie ulegają zrośnięciu. Kończyny są pięciopalczaste, opatrzone pazurami i podsunięte pod tułów, co powiększa sprawność ruchów. U węży zanikają kończyny. Budowa jaszczurki (wg Frejlak, 1987, zmienione) Większość gadów jest drapieżnikami. W zdobywaniu pokarmu pomaga im ruchomy język i zęby, u niektórych węży, a nawet jaszczurek, również zęby jadowe. Część jaszczurek i żółwi jest roślinożerna, stąd także u tych jaszczurek zęby są spłaszczone, a u żółwi nie występują. Workowate płuca są gąbczaste. Ich wentylacja zachodzi dzięki ruchom żeber i mięśni klatki piersiowej. Serce gadów złożona jest z dwóch przedsionków i komory przedzielonej częściową przegrodą. U krokodyli jest ona całkowita, stąd ich serce jest czterodziałowe. Narządami wydalniczymi są parzyste nerki ostateczne. Moczowody prowadzą do pęcherza moczowego i steku. W mózgowiu kresomózgowie z zaczątkami kory mózgowej jest lepiej wykształcone i zasłania międzymózgowie. Śródmózgowie jest silnie rozwinięte. Z kolei rdzeń przedłużony mniejszy niż u płazów. Rozwój móżdżku zależy od aktywności ruchowej. Gady posiadają 12 par nerwów czaszkowych. Z narządów zmysłów mają dobrze rozwinięte oczy, opatrzone trzema powiekami, i narząd słuchu składający się z ucha środkowego z błoną bębenkową i wewnętrznego. wybrane węże mają jamki policzkowe wrażliwe na promieniowanie podczerwone (cieplne). Język węży i jaszczurek jest także narządem dotyku. Zapłodnienie jest wewnętrzne. Jaja otoczone są skórzastą osłonką z sporą ilością żółtka. W rozwoju zarodkowym zostają wytworzone błony płodowe. Owodnia zapewnia zarodkowi środowisko płynne i chroni go przed wstrząsami, omocznia gromadzi szkodliwe produkty przemiany materii. Kosmówka uczestniczy w wymianie gazowej i pełni funkcje ochronne. Jaja składane w ziemi mają zapewnioną odpowiednią temperaturę dla swego rozwoju. wybrane jaszczurki i węże są jajożyworodne. Rozwój jest prosty. Gady pojawiły się w erze paleozoicznej, a ich rozkwit przypadł na erę mezozoiczną. Gady dzieli się na dwie grupy: synapsydy z jedną podgromadą zwaną także synapsydy i zauropsydy, do których zaliczane są dwie podgromady: anapsyda i diapsyda. Zapamiętaj Gady to zwierzęta lądowe o suchej skórze pokrytej łuskami albo rogowymi płytkami. Są owodniowcami, swój rozkwit przeżyły w erze mezozoicznej. Krągłouste, ryby i płazy są bezowodniowcami. Gady, ptaki i ssaki należą do owodniowców. Cynognathus był gadem ssakokształtnym z rzędu terapsydów, żyjącym w okresie triasu. Posiadał zęby zróżnicowane na siekacze,kły i trzonowe. Prawdopodobnie posiadał sierść. Uważane jest, iż mógł być przodkiem prassaków (ssaków jajorodnych). Wszystkie gatunki gadów w Polsce są prawnie chronione.