Definicja Alergia

Co znaczy: polecany specjalista: alergolog gr. allos– inny + ergos– reakcja skórne symptomy alergii (licencja, autorzy) Nazywana również uczuleniem czy nadwrażliwością patologiczna reakcja tkanek na czynnik zewnętrzny zwany alergenem. Reakcja jest odpowiedzią układu immunologicznego polegającą na wytwarzaniu przeciwciał, które po związaniu z substancją alergenną tworzą stan zapalny (wydzielane są wtedy mediatory reakcji zapalnej takie jak histamina, leukotrieny czy cytokiny). Łagodną metodą może być katar albo łzawienie, lecz najgroźniejsza jest ostra reakcja objawiająca się wstrząsem anafilaktycznym, który w skrajnych sytuacjach prowadzi do śmierci. Dawniej uważano, iż za wszelaką nadwrażliwość odpowiedzialne jest nieprawidłowe produkowanie przeciwciał klasy IgE. Aktualnie wiadomo, że istnieje pięć odmiennych typów nadwrażliwości, dlatego definicja nadwrażliwości jest znacznie szersze niż sama alergia. Główną rolę w alergiach odgrywają: komórki tuczne znajdujące się w tkankach i błonach śluzowych bazofile magazynujące histaminę eozynofile współdziałające z komórkami tucznymi w zwalczaniu ataku alergenu, lecz ich nadmiar we krwi może prowadzić do różnych uszkodzeń na przykład nabłonka oddechowego w razie astmy oskrzelowej limfocyty Th2, które nadzorują i stymulują wydzielanie komórek tucznych, bazofili i eozynofili Objawy agresywność astma oskrzelowa atopowe zapalenie skóry biegunka ból głowy bóle mięśniowe colitis pod wieloma postaciami dolegliwości reumatyczne extrasystolia kaszel kichanie koki ciśnienia tętniczego krwi migrena nadmierna aktywność u dzieci niepokój wewnętrzny nieżyt nosa obrzęk Quinckego osutka (plamkowa, grudkowa, pokrzywkowa i tak dalej) oszołomienie pęcherz moczowy neurogenny pieczenie oczu rozkojarzenie skłonności do infekcji dróg moczowych spadek wydolności stany paniki i lęku świąd tachykardia uczucie pełności uczucie zimna uczulenie utraty przytomności utrudnienie oddawania moczu wahania ciężaru ciała wielomocz wstrząs anafilaktyczny wzdęcia brzucha zapalenie błony śluzowej żołądka i jamy ustnej zapalenie spojówek zawroty zespół Roemhelda zmęczenie zmienność nastroju Reakcja natychmiastowa Gdy po zetknięciu z alergenem aktywują się komórki tuczne i bazofile, wydzielana jest głównie histamina. Zespół reakcji medycznie nazywany anafilaksją ma burzliwy przebieg i jest potocznie utożsamiany z alergią. Może on mieć niewielki zasięg i objawiać pokrzywką albo świądem, lub obejmować cały organizm wywołując groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny. Reakcja późna Regularnie nieuznawany za reakcje alergiczną, pojawia się u ok. 50% alergików. Może atakować błony śluzowe zarówno górnych, jak i dolnych dróg oddechowych (astma oskrzelowa, pyłkowica), skóry i tak dalej)) Prawdopodobnie odpowiadają za nią cytokiny, które aktywują proporcjonalnie do reakcji pierwotnej, bazofile, eozynofile, neutrofile i leukocyty, przyciągając je ponownie do miejsca pierwotnego ataku antygenu. Powody Nie są kompletnie sprecyzowane, wymienia się kilka czynników: genetyczne – występowanie alergii u rodziców stwarza 60% zagrożenie dla potomstwa środowiskowe, wśród których wyróżnia się: wpływ karmienia piersią, gdzie wydłużanie czasu karmienia i opóźnienie wprowadzania innych pokarmów w połączeniu z odpowiednią dietą matki wspiera prawidłowy rozwój układu odpornościowego dziecka i minimalizuje ryzyko alergii hipotezę higieniczną wskazującą na ochronny wpływ niektórych infekcji zanieczyszczenie środowiska (spaliny, dym tytoniowy, środki chemiczne, konserwanty) Najczęściej spotykane alergeny pyłki roślin (leszczyna, brzoza, wierzba, czarny bez, trawy, pokrzywa i tak dalej))) ) pleśń leki (penicylina, antybiotyki β-laktamowe, sulfonamidy, salicylany, środki znieczulenia miejscowego) produkty spożywcze (takie jak: orzechy, białko jaj, mleko, soja, kukurydza, czekolada) jad owadów zwierzęta i ich wydzieliny (głównie połączenie śliny, nabłonka i sierści, a również roztocza) Diagnoza Wykrycie alergenu nie jest łatwe. Główną rolę ogrywa wywiad, w czasie którego podejmowane są próaby skojarzenia występowania konkretnego czynnika z pojawieniem się reakcji. Na podstawie danych z wywiadu przeprowadzane są testy skórne, badania serologiczne i testy (pró;aby) ekspozycyjne, których nieujemny rezultat potwierdza obecność alergii i wskazuje alergen ją wywołujący. Leczenie Najlepiej wyeliminować alergen, lecz nie zawsze to jest możliwe. Najczęściej konieczne jest leczenie farmakologiczne, polegające na zmniejszaniu natężenia reakcji alergicznej. Leki powodują zahamowanie wydzielania substancji napędzających reakcję. Najczęściej służące grupy leków to: leki przeciwhistaminowe – blokują końcowy faza reakcji albo działają przeciwzapalnie (klemastyna, prometazyna, cetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, azelastyna, azatydyna) leki przeciwleukotrienowe – działają w ścianach oskrzeli (zileuton, genleuton, montelukast, zafirlukast) kromony – hamują wydzielanie histaminy glikokortykosteroidy – sterydowe leki o działaniu przeciwzapalnym Można również poddać się immunoterapii (tzw, odczulaniu) polegającemu na kontrolowanym wystawianiu na działanie alergenu w stopniowo zwiększanych dawkach, co prowadzi do pomniejszenia nasilenia reakcji albo całkowitego ustąpienia symptomów. Podsumowanie Aktualnie alergie występują u 30% społeczeństwa. Najczęściej spotykana jest pyłkowica ( ok. 20% populacji), astma oskrzelowa (5-8% populacji). Najrzadziej występuje atopowe zapalenie skóry (dorośli poniżej 1% i kilka proc. wśród dzieci). Dzieci urodzone w miesiącach bezpośrednio poprzedzających sezon pylenia są bardziej narażone na wystąpienie alergii (szczególnie na pyłki roślin).